Badanie wody

Naukowcy od dawna rozumieją związek między niewidocznymi zanieczyszczeniami znajdującymi się w wodzie a chorobami. Już w pierwszej dekadzie XX wieku filtrowanie i dezynfekcja stały się nieodłącznym elementem uzdatniania wody miejskiej. Wtedy również uchwalone zostały przepisy dotyczące jakości publicznych ujęć wody pitnej.

Dlaczego należy badać wodę?

Woda dostarczana do domu z miasta – małego czy dużego – jest regularnie badana u źródła. Jednak wiele rur znajduje się pod powierzchnią naszych miast od momentu wprowadzenia szeroko pojętego uzdatniania wody. Ta starzejąca się i – niejednokrotnie – pękająca infrastruktura sama w sobie stanowi obecnie ryzyko. Dlatego warto badać wodę w miejscu, gdzie się ją czerpie, czyli w domowym kranie.

A co w przypadku osób mających własne ujęcia wody – czerpiących wodę ze studni, jeziora, a nawet zbiornika na deszczówkę? W tych przypadkach jeśli użytkownik nie zbada wody, nikt za niego tego nie zrobi. Być może woda została zbadana, gdy właściciele wprowadzali się do domu albo gdy kopali studnię głębinową, ale zawartość bakterii w wodzie zmienia się z czasem i na jakość wody mogą wpłynąć ekstremalne warunki pogody, zmiany w sposobie użytkowania terenu albo awaria pobliskiego systemu odkażania wody. Wielu zanieczyszczeń nie można zobaczyć ani nawet wyczuć w smaku, więc jedynym sposobem upewnienia się, że ujęcie wody jest bezpieczne, jest jej badanie. Nawet jeżeli wiadomo, że w wodzie znajdują się określone zanieczyszczenia, na przykład dlatego, że pojawił się czerwony nalot na armaturze, badanie wody pozwoli określić jak poważny jest problem i ułatwi wybór odpowiedniego sposobu uzdatniania.

Kiedy badać wodę?

Cóż, najprostsza odpowiedź to: nieustannie. Nigdy nie wiadomo, kiedy może zmienić się jakość wody. Ale na pewno należy przeprowadzić badanie w przypadku wystąpienia kilku zasadniczych zdarzeń:

W przypadku prywatnych ujęć wody podstawowe badanie w kierunku bakterii i azotanów zalecane jest przynajmniej raz na rok. Inne badania – takie jak twardość wody albo badanie na zawartość żelaza – należy prawdopodobnie przeprowadzić  raz albo – na przykład badanie w kierunku zawartości radonu – niezbyt często. Jednak wszystko zależy od występowania naturalnych substancji w lokalnych wodach gruntowych.

Jak odczytywać wyniki badania wody?

Różne laboratoria mogą przedstawiać wyniki w nieco inny sposób, ale jednym z podstawowych wyników, na który należy zwrócić uwagę, jest całkowita liczba bakterii rodziny Coli.

Bakterie z rodziny Coli to grupa bakterii, które mogą pochodzić z różnych źródeł. Można je znaleźć w glebie i rozkładających się organizmach, jak również w układzie pokarmowym człowieka i zwierząt. Więc o ile większość bakterii z rodziny Coli jest niegroźna, niektóre stwarzają poważne ryzyko.

Jeżeli wyniki badań pokażą, że w wodzie znajdują się bakterie z rodziny Coli oznacza to, że ujęcie może być również zanieczyszczone wodami powierzchniowymi, nawozem albo ściekami.

Bakterie kałowe czy E. coli?

Oprócz całkowitej ilości bakterii z rodziny Coli wyniki badań mogą wskazywać ilość bakterii kałowych albo bakterii E.coli. Bakterie kałowe to rodzaj bakterii z rodziny Coli, które żyją w układzie pokarmowym człowieka i zwierząt. Jeżeli wyniki badań wskazują na obecność bakterii kałowych, oznacza to, że wodę zanieczyszczają ludzkie ścieki albo nawóz zwierzęcy. Takiej wody nie należy pić bez gotowania.

Bakteria E. coli to jeszcze bardziej specyficzny rodzaj bakterii z rodziny Coli. Jeżeli wyniki badań wskazują na obecność bakterii E.coli w wodzie, to takiej wody nie należy pić bez przegotowania.  

Jak postępować przy skażeniu mikrobiologicznym wody?

Istnieje kilka typowych źródeł zanieczyszczeń wody

Należy pamiętać, że wiele studni czerpie wodę z warstwy wodonośnej. To oznacza, że jeśli sąsiadujące ze sobą gospodarstwa nie troszczą się odpowiednio o swoje studnie, woda może ulec zanieczyszczeniu.

Regularna kontrola wody ze studni

Należy pamiętać, że jakość wody ze studni zmienia się w ciągu roku. Aby chronić zdrowie domowników, należy badać wodę przynajmniej raz w roku. Warto robić to na przykład wiosną, kiedy studnia może zostać zanieczyszczona wiosennymi roztopami, wodą deszczową albo powodziową. 

Należy również wziąć pod uwagę badanie wody, gdy: